Xích thược

Xích thược:

Tên khoa học: Paeonia liacliflora Pall.

Họ khoa học: Họ Mao Lương (Ranunculaceae).

Tên gọi khác: Thược dược, mẫu đơn đỏ, xuyên xích thược.

Tính vị: chua, đắng, tính hàn.

Quy kinh: Tỳ và phần huyết của kinh Can.

Giới thiệu: Xích thược là một loại thực vật sống lâu năm, thân thảo, có chiều cao trung bình dao động từ 50 – 80 cm. Lá kép lông chim, màu xanh, mọc so le. Một lá có thể phân chia thành 9 – 12 phần không đều nhau, hình ngọn giáo, nhọn ở đầu, phía dưới cuống có màu sắc hơi hồng.

Hoa chích thược chỉ mọc đơn độc 1 bông, không tạo chùm. Hoa to, có khoảng 8 cánh, ngửi mùi tương tự như hoa hồng. Mỗi thân cây có thể mọc 1 – 7 hoa. Khi chưa nở hoa thường có màu hồng thịt, sau chuyển dần sang sắc trắng tinh. Bên trong chứa bao phấn màu da cam.

Quả xích thược chứa 3 – 5 lá noãn

Xích thược được trồng chủ yếu ở Trung Quốc, Nhật Bản. Cây ưa sống ở những vùng núi cao có khí hậu mát mẻ và thường phát triển dưới những tán cây to hoặc các bụi cây.

Ở nước ta cây mọc hoang ở nhiều tỉnh thành ở miền Bắc như Hà Nội, Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn. Ngày nay, cây được trồng với số lượng nhiều để thu rễ làm dược liệu. Một số nhà dân còn đem về trồng làm cảnh.

Mô tả dược liệu:

Có hình trụ, hơi cong, chiều dài khoảng 5 – 40cm, kích thước đường kính dao động từ 0,5 – 3 cm. Bên ngoài vỏ rễ có màu nâu, hơi nhăn và có các rãnh dọc và rễ con.

Chất rễ cứng, giòn, dùng tay có thể bẻ gãy rất dễ dàng. Bên trong rễ có thể có màu trắng phấn hoặc hồng nhạt. Mặt cắt có vân xuyên tâm, vỏ hẹp, một số rễ còn có khe nứt. Rễ xích thược có hương thơm nhẹ, vị hơi đắng xen lẫn vị chua và chát.

Thành phần hóa học: Tinh bột, tanin, nhựa, chất đường, sắc tố và acid benzoic. Tỷ lệ acid benzoic trong Xích thược là thấp hơn Bạch thược(0,92%), tinh dầu, Xích thược tố A, Paeoniflorin.

Bộ phận dùng: Rễ

Cách bào chế:

Tùy theo kinh nghiệm của các vùng miền mà có nhiều cách bào chế xích thược khác nhau. Bao gồm:

• Đồ rễ cho chín. Trong lúc đồ chỉnh sửa cho thẳng. Sau đó đem phơi hoặc sấy khô
• Đồ rễ đến khi chín rồi đem phơi. Sau khi phơi được 1 – 2 ngày đem tẩm nước cho mềm ra để dễ dàng lăn tròn. Cuối cùng tiếp tục đem phơi ngoài nắng vừa cho đến khi dược liệu khô hoàn toàn.
• Ủ mềm rồi thái thành những lát mỏng. Có thể để vậy dùng sống hay sao tẩm với rượu hoặc giấm.
• Rửa sạch rễ xích thược, ủ cho thật mềm rồi bào mỏng. Dùng tươi hoặc đem phơi/sấy khô.
• Ủ mềm, thái hoặc bào mỏng, phơi khô. Sau đó tẩm chung với rượu hoặc giấm trong 2 giờ rồi đem sao.

**Lưu ý: Tránh phơi ngoài nắng to hoặc sấy ở nhiệt độ quá cao khiến rễ bị nứt, cong queo.

Bảo quản: Để trong hộp đậy kín nắp lại, bảo quản ở nhiệt độ phòng. Tránh để nước dính vào gây ẩm mốc.

Tác dụng: 

• Dược lý: 

• Trên thực nghiệm súc vật thuốc có tác dụng chống co thắt ruột, dạ dày, tử cung (làm giảm đau do co thắt cơ trơn).

• Thuốc có tác dụng kháng khuẩn đối với trực khuẩn lî, thương hàn, phó thương hàn, coli, khuẩn mủ xanh, trực khuẩn ho gà, tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn dung huyết, phế cầu khuẩn, virut cúm, herpes, virut đường ruột và một số nấm.

• Thuốc có tác dụng làm giãn động mạch vành, chống ngưng tập tiểu cầu, chống hình thành huyết khối, làm tăng lưu lượng máu cho động mạch vành, chống thiếu máu cơ tim trên thực nghiệm cũng chứng minh thuốc có tác dụng làm giảm áp lực tĩnh mạch cửa.

• Paeoniflorin có tác dụng kháng viêm và hạ sốt.

• Dùng độc vị Xích thược làm tăng nhanh di căn của ung thư, trên thực nghiệm chứng minh Xích thược có tác dụng ức chế mạnh thể dịch và tế bào miễn dịch, nhưng lại nhận thấy cồn chiết xuất Xích thược D lại có tác dụng trực tiếp ức chế tế bào ung thư, có tác dụng gia tăng khả năng của thực bào, nâng cao ngưỡng CAMP của tế bào ung thư. Xích thược dùng phối hợp với một số vị thuốc chống ung thư cũng làm tăng thêm tác dụng chống ung thư của thuốc và không có tác dụng làm tăng di căn.

• YHCT: thanh nhiệt, giảm đau, chống ứ, kích thích lưu thông khí huyết, điều kinh.

Ứng dụng chữa bệnh: Chữa các chứng huyết nhiệt phát ban, huyết trệ kinh bế, thống kinh, thổ nục huyết, chấn thương tụ máu, ung nhọt sưng đau.

Ứng dụng bài thuốc:

1.Đối với các chứng đau: do ứ huyết đều dùng Xích thược có kết quả tốt. Trường hợp bụng dưới, vùng thắt lưng đau do nhiệt huyết ứ như :

• Phụ nữ tắt kinh bụng đau, phối hợp Đào nhân, Hồng hoa, Qui vĩ.
• Nam giới viêm tuyến tiền liệt mạn tính (thực chứng) phối hợp Bồ công anh, Bại tương thảo dùng bài Thang tuyến tiền liệt gồm: Xích thược 20g, Bồ công anh 40g, Bại tương thảo 20g, Đào nhân 8g, Vương bất lưu hành 8g, Đơn sâm 8g, Trạch lan 8g, Nhũ hương 8g, Xuyên luyện tử 8g, sắc uống.

2.Trường hợp ứ huyết do chấn thương:

• Đau sưng dùng phối hợp với Nhũ hương, Một dược, Đào nhân, Qui vĩ . Trường hợp chấn thương sọ não có di chứng đau đầu, phối hợp Xuyên khung, Bạch chỉ, Đương qui, Khương hoạt.

3.Trường hợp liệt nửa người:

• Phối hợp với Hoàng kỳ, Địa long như bài: Bổ dương hoàn ngũ thang ( Y lâm cải thác) gồm: Sinh Hoàng kỳ 40 – 100g, Đương qui vỹ 8 – 12g, Xích thược 6 – 8g, Địa long 4g, Xuyên khung 8g, Đào nhân 8g, Hồng hoa 8g, sắc nước uống. Thuốc có tác dụng bổ khí hoạt huyết thông lạc.

4.Trị ung nhọt mới mưng mủ:

• Phối hợp với Kim ngân hoa, Nhũ hương, Tạo giác thích, dùng bài Tiên phương hoạt mệnh ẩm (Ngoại khoa phát huy) gồm: Chích Xuyên sơn giáp 8 – 12g, Bạch chỉ 8 – 12g, Thiên hoa phấn 8 – 12g, Cam thảo 4 – 8g, Tạo giác thích sao 8 – 12g, Qui vỹ 8 – 12g, Xích thược 12g, Nhũ hương , Một dược, Phòng phong, Trần bì mỗi thứ 6 – 8g, Bối mẫu 8 – 12g, Kim ngân hoa 12 – 20g, sắc nước hoặc nửa rượu nửa nước uống. Thuốc có tác dụng thanh nhiệt giải độc tiêu ung hoạt huyết chỉ thống. Trường hợp đau mắt đỏ sưng do can nhiệt dùng phối hợp với Cúc hoa, Mộc tặc, Hạ khô thảo.

5.Trị đau thắt ngực do bệnh mạch vành:

• Dùng Xích thược phối hợp Xuyên khung, Hồng hoa, Giáng hương dùng bài Mạch vành số 2 (Tổ phòng trị bệnh mạch vành Bắc kinh) gồm Giáng hương 20g, Đơn sâm 40g, Xích thược, Xuyên khung, Hồng hoa mỗi thứ 20g tán mịn hòa nước uống chia 3 lần trong ngày, liên tục dùng 4 tuần là một liệu trình. Hoặc dùng độc vị Xích thược 40g sắc uống ngày 3 lần.

6.Trị nhồi máu não cấp:

• Phối hợp với một số vị thuốc chế dịch truyền tĩnh mạch.

7.Trị Tâm phế mạn:

• mỗi lần uống cao Xích thược tương đương 10g.

8.Trị chảy máu cam:

• Xích thược tán nhỏ, mỗi lần uống 6 – 8g.

9.Trị băng huyết, bạch đới:

• Xích thược, Hương phụ 2 vị bằng nhau tán nhỏ, mỗi lần uống 6 – 8g, ngày 2 lần trong 4 – 5 ngày.

 Khuyến cáo:

• Chống chỉ định xích thược cho các trường hợp sau:

  • Bệnh nhân bị cảm hàn gây đau bụng đi ngoài
  • Người bị huyết hư
  • Đối tượng dị ứng với xích thược
• Xích thược kị Lê lô. Vì vậy tránh phối hợp các dược liệu này chung với nhau
• Phụ nữ có thai, người cao tuổi, bệnh nhân đang sử dụng các thuốc điều trị khác nên thận trọng tham khảo ý kiến thầy thuốc, bác sĩ, dược sĩ trước khi dùng.
• Những thông tin về thảo dược trên chỉ mang tính chất tham khảo, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bệnh nhân xin vui lòng liên hệ với Thầy thuốc để được tư vấn: Lương y Hải Định – 0989186389.
• Tác dụng của sản phẩm có thể khác nhau tùy theo cơ địa, thể trạng mỗi người.

Nơi mua bán Xích thược đạt chất lượng ở đâu?

Thương hiệu PHÚC TIÊN MỘC do lương y giàu kinh nghiệm: NGUYỄN THỊ HẢI ĐỊNH chịu trách nhiệm điều hành và quản lý. Với phương châm đặt sức khoẻ của bệnh nhân lên hàng đầu trước thực trạng thuốc đông dược kém chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng,… xuất hiện tràn lan trên thị trường đã và đang làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị, ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân cũng như uy tín của các lương y chân chính. Việc lựa chọn những địa chỉ uy tín để mua thuốc đông dược là điều rất quan trọng và cần thiết.

Xích thược là dược liệu quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT Việt Nam. Bạn hãy là bệnh nhân thông thái để chọn mua thảo dược ở những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động như chúng tôi để có thể mua được những vị thuốc đúng, đạt tiêu chuẩn, chất lượng cao.

Tại thương hiệu có bản quyền uy tín PHÚC TIÊN MỘC. Chúng tôi cung cấp cho khách hàng những loại thảo dược sấy khô, sạch, đúng, chuẩn, chất lượng cao, giữ được dược tính, không chứa chất bảo quản có hại cho cơ thể bệnh nhân. Các thảo dược của chúng tôi đều đạt tiêu chuẩn của Dược điển Việt Nam, được ngành y tế kiểm nghiệm đạt chất lượng. Xích thược là dược liệu đã được bào chế theo Tiêu chuẩn BYT, được bán trực tiếp tại địa chỉ: 29/89 Vũ Đức Thận, phường Việt Hưng, quận Long Biên, Hà Nội và được bán online trên:

Website: phuctienbao.com

Facebook: facebook.com/thaoduocphuctienmoc

Zalo: 0353115611 – Cửa hàng Phúc Tiên Mộc.